|
|
 |
Vlemayó
De vrouw die mij mijn achternaam gaf werd in slavernij geboren op Curaçao. Ze woonde op een plantage die een steenrijke tabaksfabrikant had gekocht om mee te speculeren. De mensen op de plantage waren zijn fysieke bezit, hij kon met hun doen wat hij wilde.
Toen de vrouw rond de 20 was en jong en mooi, leende de fabrikant haar uit aan een ongetrouwde vriend, die zijn gang met haar ging. Ze werd zwanger en beviel van een zoon. Na de geboorte werd ze met haar kind vrijgemaakt en aan haar lot overgelaten.
Als vrije vrouw ging ze wonen in Willemstad. Dat was toen een onvoorstelbaar vieze en ongezonde stad. Stinkend, heet en benauwd. Voor de meeste mensen die er woonden was er vaak weinig te eten en bijna altijd gebrek aan schoon drinkwater. De vrouw kreeg er nog 4 zonen, die alle 4 als kind al overleden, en een dochter. Die dochter bleef leven. De vrouw kon nu zelf namen voor haar kinderen kiezen, en omdat de katholieke kerk heel belangrijk was voor haar, koos ze namen van de heiligenkalender. Zij gaf haar enige dochter de naam Calister, naar de heilige van haar geboortedag.
(Meer over haar leven en hoe ze heette, lees je hier.)
Het leven van de vrouw was niet bijzonder. Er waren op Curaçao duizenden vrouwen zoals zij, niet in staat om hun kinderen te beschermen tegen ziekte, ongeluk en dood. De kindersterfte in de stad was hoog. Dit lied gaat over een moeder en een gemene roofvogel die haar kind afpakt. Over het onvermogen van een moeder haar kind te beschermen tegen het kwade. Het is al een oud lied, mondeling overgeleverd van generatie op generatie. Mijn vader zong het voor mij toen ik klein was en hoewel het gruwelijk eindigt, wilde ik het keer op keer terug horen.
|
Vlemayó Cositu
Traditional
Additional lyrics: I. Calister |
Vlemayo Cositu
Nederlandse vertaling |
Vlemayó, vlemayó
Trese Cositu, bin kome la sopa
Cositu mi yu
Un mama a sali fo’i Wespen, ku su yu chikí Cositu
E n’ tabatin buriku, p’e bai Punda bai bende kos
P’esei el a kana, kana, kana, kana te yega n’ un pal’i indju, p’e sosegá
Einan Cositu ku ta’ tin hamber, a bebe lechi seka su mama
Ata warawara, ta ofresé su ala
Lagami karga Cositu, e pobersitu
E mama a asept’ e yudansa
I vra, vra, vra e warawar’ a bula bai ku Cositu
Te or’ e mama ku a sigui kana, a yama su yu Cositu p’e bin kome seka dje
El a kanta vlemayó, vlemayó
Trese Cositu, bin kome la sopa
Cositu mi yu
Asin’ akí kada bes ku su pechu a yena ku lechi
E mama su vlemayó, pa yama Cositu ta resoná
Kompa warawara a bai bin, bai bin i el a bai, ma e no a bolbe mas
E mama a haña nervio, kanta pa Cositu, el a grita pa Cositu
Pero a reina un silensio te or’ e warawara a laga sa
Cositu, bo yu n’ ta bolbe mas
Bai busk’ un kaha pa bo hinkele aden, pa bai der’ é
Bela bo tin mesté
Mortaha a sobra pa Cosititu bo yu
Ta pa siñabu, i ta pa mustrabu ku shon warawara t’ alma malu
No dun’ e besti’ ei konfiansa
No aseptá su yudansa
No lagu’ é bai ku bo yunan
Ma pa Cositu ta muchu lat |
Vlemayo, Vlemayo
Kom met Cositu zodat hij bij me kan drinken
Mijn kleine Cositu
Een moeder vertrok van Westpunt met haar kindje Cositu Ze had geen ezel en moest naar de stad lopen om groente te verkopen
Ze liep en liep en tot ze onder een indju-boom ging zitten om uit te rusten en haar hongerige Cositu de borst te geven
Plotseling verscheen een warawara, die haar zijn hulp aanbood
Zal ik de arme Cositu voor je dragen?
De moeder was blij met de hulp en vra, vra, vra, de warawara vloog er vandoor, met Cositu
De moeder liep verder en toen ze Cositu weer wilde voeden riep ze de warawara
Ze zong: Vlemayo, Vlemayo, kom met Cositu, zodat hij bij me kan drinken, mijn kleine Cositu
Elke keer als Cositu moest drinken zong ze haar Vlemayo-lied
En elke keer kwam vriend warawara en ging hij weer weg, hij kwam en hij ging, kwam, ging... en kwam niet meer terug
De moeder werd ongerust en begon Cositu te roepen, om hem te schreeuwen ...maar er klonk niets anders dan stilte Toen beet de warawara haar toe:
Cositu komt niet meer terug Zoek een kist om hem in te begraven
Steek maar een kaars aan
Een doodskist is alles wat je lieve Cositu-tje nog nodig heeft
Dat zal je leren te vertrouwen op een roofvogel
Wat had je dan gedacht Neem geen hulp aan van een warawara
Vertrouw niet op dat beest
Laat hem niet alleen met je kind Voor Cositu is het nu te laat |
|
|
 |
