latinartiesten.nl 19-06-05 • Otto & Caroline
© latinartiesten.nl 2005, met dank aan Festival Mundial


‘Gezellige babbelkous’
Izaline Calister - (Curaçao)

De Spaanse taal en het Papiamento is nog steeds voor velen een barrière. Vaak heeft het publiek niet de minste notie van waar een liedje nu precies over gaat. Dit gemis ontneemt aan de muziek vaak elke dimensie en maakt het tot niet meer dan platte dansmuziek. Elk gevoelsleven, of het nu humor is of venijn, of het nu platvloers is of fijnzinnig, wordt door deze barrière uitgesloten. Daarmee wordt de rijke Caribische muziek zonder meer te kort gedaan. Het is dan ook een bijzondere ervaring een optreden van Izaline Calister mee te maken.

Afgezien van de bruisende energie die zij uitstraalt, blijkt zij niet om woorden verlegen te zitten. Als het even niet past om te zingen of te dansen, pakt zij de microfoon om het publiek te onderhouden met een keur van verhalen over alledaagse gebeurtenissen die zij vervolgens in adembenemende muziek weet te vertalen. Zonder schroom heft zij het raadsel rond de vreemde teksten op. Maar waar bij anderen zo'n onthulling nog wel eens een deceptie is, is dat bij Izaline zeker niet het geval. Integendeel.

Ze heeft haar eigen verhaal al talloze keren verteld. Ooit kwam zij van de Antillen om in Nederland bedrijfskunde te studeren. Zij rondde haar studie af om vervolgens aan het conservatorium muziek te gaan studeren. Op het eerste gezicht leek het kille berekenende van bedrijfskunde in schril contrast te staan met het gevoelsleven rond poëzie en muziek. Dat blijkt echter genuanceerder te liggen. Voorop gesteld dat Izaline eigenlijk nooit echt het idee heeft gehad om beroepsmatig met bedrijfskunde verder te gaan, was het haast onvermijdelijk dat zij haar energie en creativiteit op iets anders zou gaan botvieren. Het leek daarom op een breuk maar in feite was het niet meer dan een tussenstap in het ontdekken van haarzelf. Maar het moment waarop zij met een eigen band naar buiten trad, bleek de studie relevanter dan zij ooit voor mogelijk had gehouden. Spoedig leerde zij dat, als je in de muziek vooruit wilt komen, je ook moet kunnen managen.

Net als in een bedrijf zal je met een orkest ervoor moeten zorgen dat alle neuzen dezelfde kant op staan. Binnen de muziekwereld blijkt management net zo noodzakelijk als in het bedrijfsleven. Bij de op Curaçao geboren en getogen Izaline staat haar moedertaal, het Papiamento, en de Antilliaanse cultuur centraal. Zonder blikken of blozen bekent ze een liefdesverhouding met die taal te hebben. Zij is het dan ook absoluut niet eens met de door sommigen geventileerde bewering dat het een taal is waar je niets mee kunt en dat het ook niet mooi klinkt. Izaline vindt het een prachtige taal en kan zich er beter in uitdrukken dan in welke taal ook. Deze taalbewustheid heeft zij niet van een vreemde. Haar moeder gaf les in Papiamento en stond erop dat haar kinderen het goed zouden spreken.

De opvoeding voorbij, staat Izaline onder de hand midden in het leven en is een vrouw van deze tijd. Alles wat om haar heen gebeurt en wat zij meemaakt, komt in haar teksten terug. Izaline waarschuwt haar vriendinnen dan ook dat wat ze haar vertellen best wel eens in een liedje kan terugkomen. Maar wat Izaline er precies mee doet, is meer dan alleen maar een liedje schrijven in het Papiaments. Zij maakt het met hulp van haar stem en orkest tot een spel van klank en melodie.

Complementair aan haar taalbewustzijn is ook een groeiend cultureel bewustzijn. Papiamento en tumba, tambú en seú horen immers bij elkaar. De genres worden nog wel beoefend, maar behalve de tumba neigt het meeste van deze muziek naar folklore. Zij wil er zowel qua teksten als muziek een meer hedendaagse draai aan geven. Eric Calmes deed dat al, maar dan instrumentaal. Die hedendaagse draai blijkt ook voor haar een zoektocht. Het begon met vrijages met jazz en Braziliaans. Na 2 jazzy platen (de laatste heel jazzy) wil ze toch terug naar haar roots. Terug naar de ritmes en ook terug naar het collectief. De jazz bleek voor wat zij zocht te individualistisch. Maar van elk uitstapje blijft wel iets hangen en daarbij komt dat ook de traditionele muziek soms jazzier is dan je denkt. Kort en goed, een ommezwaai maar toch ook weer niet helemaal. Voor die ommezwaai naar ritmes en collectief is zij op zoek gegaan naar de traditionele Antilliaanse muziek die je nu in het dagelijks leven bijna niet meer hoort. Het was niet de bedoeling haar vondsten één op één te kopiëren. Zij wilde ze omvormen naar eigen moderne versies, met melodieën die zij soms zelf schrijft, soms zelf uitkiest. Het gaat er bij haar om, er zichzelf in te kunnen vinden en niet om een gericht streven zo nodig ‘anders’ te zijn. De oogst aan muziek bleek rijker te zijn dan zij voor mogelijk had gehouden. Zij is er dan ook nog lang niet mee klaar. Voor deze zoektocht ervaart zij het beslist niet als hinderlijk in Nederland te zijn. De Antillen zijn maar klein. Nederland heeft de podia waar je alles kunt uitwerken. Je kunt er veel en op verschillende plekken spelen. Je kunt fouten maken en ervan leren. Bovendien is naar haar mening Nederland een land dat heel sterk openstaat voor andere culturen.

Nederlanders zijn geïnteresseerd in kunst en Nederland heeft een traditie op het gebied van wereldmuziek. Maar Nederland en de Antillen zijn al lang niet meer de enige landen die haar een podium bieden. Nog dit jaar zijn optredens gepland in Duitsland, Oostenrijk en Mexico. Daarbij komt dat zij een album heeft opgenomen voor Network, een label gespecialiseerd in wereldmuziek met distributie in 38 landen. Maar het is niet alleen Antilliaans, Braziliaans of jazz bij Izaline. Haar muzikale interesse is breed. Zij houdt echter haar eigen grenzen scherp in de gaten. Het laatste dat zij wil is zich vertillen aan iets dat boven haar macht ligt. Zo houdt zij van oude Cubaanse bolero's met stemmen van artiesten uit lang vervlogen tijden. Ook houdt zij van salsa en de muziek van Cubaanse bands als NG la Banda en Los Van Van. Bij deze Cubaanse bands fascineert haar vooral de stijl waarin ze op Cuba voor hun eigen publiek spelen.
Zelf heeft zij het ook geprobeerd maar vond zichzelf niet goed genoeg. Salsa laat zij daarom graag over aan mensen die het echt goed kunnen. En dan is er nog de muziek van de Venezolaanse radiostations waar ze vroeger naar luisterde. De meeste artiesten waar ze toen naar luisterde zoals die van Ilan Chester zijn echter nooit de grens overgekomen. Met Izaline ontmoeten wij iemand die zich veelzijdig ontplooit. Zij benut de kansen die op haar weg komen en die gestaag bouwt aan een geduchte reputatie.

Zelf zegt zij daarover: ‘Als ik iets heel leuk vind, zeg ik nooit nee, ook al zou ik dat misschien vaker moeten doen –druk, druk, druk. Ik heb geluk dat wat ik het liefste doe mijn vak is geworden. Ik wil dat dan ook heel professioneel aanpakken.’