Amigoe januari 2001 • Theo Dol, foto’s Prince Victor

Izaline Calister en band maken van Antilliaanse cultuur wereldmuziek
‘Ze vroegen me: waarom zing je in het Papiaments?’

Na haar studie koos drs. Izaline Calister voor een carrière als zangeres. Randal Corsen werd pianist in plaats van bouwkundige en Roel Calister gaat na de heao naar het conservatorium. Samen met Eric Calmes vormen ze een groep toegewijde musici die de Antilliaanse muziek met tekst in het Papiaments gaan propageren als wereldmuziek.

‘De band van Izaline’ noemen ze zich al pratend; het gesprek gaat over hun toekomst en de plannen om met een jazzy muziekstijl, Curaçaose muziek en teksten in het Papiaments de wereld te veroveren. Zangeres Izaline Calister, broer en drummer Roel, het pianotalent Randal Corsen en de veelzijdige musicus Eric Calmes waren rond de jaarwisseling op Curaçao. Hun optreden, met andere musici, bij landhuis Brakkeput Mei Mei op 28 december kreeg een ovationele ontvangst van het meer dan duizendkoppige publiek. Izaline trad later ook nog even op als gast-zangeres bij de tambugroep Grupo Trinchera.

Bij het gesprek, begin januari in huize Calister, is Eric alweer terug naar Nederland. De anderen koesteren zich nog even – letterlijk en figuurlijk – in de warmte van het eiland. De heimwee blijft, moeten ze toegeven. Maar eenmaal vertrokken, ben je definitief in een andere wereld terechtgekomen, aldus Izaline. "Ergens kom het nooit meer goed. Je hebt een keuze gemaakt. Als je in Nederland bent, mis je Curaçao en omgekeerd.. Je woont half daar en half hier."

Zij is al vanaf 1987 in Nederland en dat is aan haar lichte Groningse accent ook te horen. Aan de universiteit van Groningen studeerde ze af in Bedrijfskunde. Maar in plaats van een baan als doctorandus bij een consultantkantoor met mantelpakje, lease-auto en wap-telefoon koos ze voor een carrière in de muziek en ging zang studeren op het conservatorium.

Randal Corsen ging in 1990 naar Eindhoven om Bouwkunde te studeren. Na een jaar al koos hij voor de muziek en studeerde na vijf jaar af bij het conservatorium in Tilburg als uitvoerend musicus en pianodocent. Hij geeft een dag per week les in Oisterwijk en is verder als free lance musicus betrokken bij alles wat hem muzikaal interessant lijkt.

Roel Calister is de jongste en nog maar sinds ’97 in Groningen. Hij volgt daar de heao (hoger economisch en administratief onderwijs), deed op Curaçao al vier jaar muziekschool en wil straks verder gaan met slagwerk op het conservatorium.

Is er een Antilliaans muziekcircuit in Nederland? Ja en nee, vinden ze. Het is er wel, maar zij doen er niet aan mee. Randal twijfelt, Izaline zegt: "Het is een circuit van salsa en merengue en daar zitten wij niet in. Er is een kleine Antilliaanse of eigenlijk meer Latijnsamerikaanse groep die jazz brengt."

Randal: "Er is onder de Surinaamse mensen wel duidelijk een Surinaams jazzcircuit waar je mensen hebt als Ronald Snijders. Met hem speel ik al drie, vier jaar. Er zijn verschillende groepen die overal in het land spelen en ook herkenbaar zijn als Surinaamse jazz. Antilliaanse jazz is er ook, met Cedric Dandare en Eric met Zamanakitoki en wat wij nu doen met Izaline. Maar het is nog te weinig.Ik heb nog mijn trio en daar doen we ook Antilliaanse dingen mee."

Beiden zeggen dat Zamanakitoki zo’n beetje ter ziele is. Maar Izaline weet dat Eric Calmes vast van plan is om meer aan jazz te gaan doen en dat we binnenkort meer van hem zullen horen. Zelf is ze van plan om de Antilliaanse muziekcultuur te gaan verbreiden in de Wereldmuziek. (Wereldmuziek is muziek, afkomstig uit allerlei werelddelen, die aan bepaalde kwaliteitseisen voldoet en jaren geleden met veel succes als apart genre is gepropageerd en als zodanig ook te vinden in de CD-winkels in Nederland – TD).

"Ik zit al heel lang in het Wereldmuziek-circuit.Ik heb heel veel met Jasper van ‘t Hof gespeeld en die zat in de top van de Euopese Wereldmuziek. We kwamen op ontzettend veel wereldmuziekfestivals en beurzen. En wat ik daar rond heb zien .lopen en wat ik daar heb gehoord, daar doen wij niet voor onder. Iedereen doet zijn ding uit zijn land in zijn taal. Door hard werken of goed management is het dan gelukt om op al die verschillende podia te staan. Iemand uit Angola kom je op elk festival tegen of het nou in Engeland is of in Turkije. Het is een circuit dat overal heen reist en speelt. Er zijn mensen die mijn naam kennen omdat ik met Jasper van ‘t Hoff heb opgetreden en met de groep Dissidenten. Dat is een Duitse groep die Wereldmuziek speelt. Er zit een man uit India in en een man uit Marokko en ik. Wij zijn de zangers. Er wordt van alles met elkaar vermengd: Arabische, Indiase en Amerikaanse invloeden. Het is een groep die het erg goed doet in dat cicuit. Ik wil dat ook met mijn band. Ik denk dat het kan, ik denk dat het past."

De teksten zulen in het Papiaments zijn. Izaline: "Ik zing in het Papiaments, ik schrijf alle teksten in het Papiaments. Ik vind dat belangrijk. Dat moet ook kunnen. Er gaan duizenden mensen luisteren naar een Braziliaanse zangeres die de muziek maakt die ze gewoon thuis ook maakt. En in haar eigen taal. Zangressen uit Afrika of noem maar op, Madagascar, doen dat ook."

Via de Wereldmuziek werd de Cubaanse muziek een ware hype in Nederland die nog steeds aan houdt. Izaline: "Er is vrijwel niemand die dat verstaat."

Randal: "Men is nu als een gek aan het leren om het te verstaan. Laten ze dat maar eens met Papiaments gaan doen."

Izaline meent dat dat niet zo gauw zou gebeuren. "Maar het zou wel grappig zijn."

Ze vindt desgevraagd dat zij en haar band goed ontvangen worden in Nederland. Voor de presentatie van haar CD in het Amsterdamse jazzcentrum het Bimhuis had ze de hele pers uitgenodigd. "Maar er kwam maar een journalist, van de NRC. En die schreef zo’n waanzinnig goede recensie. Toen had ik de rest helemaal niet meer nodig. Dat heeft heel goed gewerkt want de mensen in de kunstwereld die lezen dat allemaal. Toen gingen allerlei mensen bellen."

Zo deed Izaline met haar band mee aan het wereldmuziekfestival Music Meeting in Nijmegen in oktober dat live op de radio werd uitgezonden. Ze werden ook uitgenodigd voor het North Sea-festival in Kaapstad, in Zuidafrika, in maart. Ook kwamen ze op TV, in het KRO-jubileumprogramma, dat bedoeld was om aanstormend nieuw talent te tonen.

Izaline doet de publiciteit voor haar en de band allemaal zelf. "Ik heb nog niet zoveel hulp. Er is nu een boekingsbureau dat voor het nieuwe seizoen bezig is. In Nederland werkt iedereen een jaar vooruit. Dus die zijn al bezig voor mij voor maart 2002."

De produktie van de CD heeft ze ook helemaal zelf gedaan. "Maar wel de nodige beginnersfouten gemaakt." De academische opleiding heeft haar wel geholpen. "Als ik alleen maar een artiestenziel had gehad, had ik dat niet gedaan of niet afgemaakt. Of misschien was het niet eens in me opgekomen om het zelf te doen."

Ze hoopt dat ze niet hoeft terug te vallen op een bestaan als bedrijfskundige. "Toen ik naar het conservatorium ging wist ik dat ik de muziek in wilde. Ik kon er ook al vrij snel van leven. In het tweede jaar werd ik gevraagd voor de band van Van ‘t Hoff."

Ik vraag het gezelschp of ze vinden dat ze een soort missie hebben in Nederland gezien de aanhoudende negatieve publiciteit over Antillianen. Randal zegt dat het wel meespeelt. Izaline heeft bij haar CD-presentatie in Groningen tegen de burgemeester gezegd dat niet alle Antillianen crimineel zijn en dat de meeste gewoon hard werken. "Het is niet de reden waarom wij optreden, maar als we iets kunnen bijdragen doen we dat wel. Ook in interviews zeggen we daar iets over."

Randal: "Er zijn maar een paar plekken waar het zich zodanig concentreert en die zijn heel vaak in het nieuws naturlijk. Daar vallen Groningen en Tilburg niet onder. Als er iets is, wordt het breed uitgemeten in de pers. Ik ken mensen in de journalistiek die regelmatig hebben gereageerd in het begin om dingen te weerleggen, maar hun artikelen worden gewoon niet geplaatst."

Izaline: "Je merkt in Nederland pas dat het goed met je gaat als ze zeggen dat je een Nederlandse zangeres bent. Dan ben je niet meer Antilliaans of Surinaams. Toen Tanya Kross die prijs won, was het ineens een Utrechtse zangeres. Nergens werd vermeld dat ze uit Curaçao kwam."

Randal: "Van jou werd in het TV-programma gezegd dat je oorspronkelijk uit Curaçao kwam. Je bent dus geen Curaçaose zangeres, maar een zangeres die is gevestigd in Nederland."

En Nederland wil zich zo graag voordoen als multicultureel land. Randal: "Nederland heeft alle ingrediënten om een multicultureel land te zijn omdat het stikt van de verschillende culturen. Maar ik denkdat bij heel veel mensen dat multiculturele niet aanslaat. We noemden net al de Cubaanse muziek. Die wordt wel gewaardeerd maar of dat met andere culturele uitingen ook zo is, is maar de vraag. Wat er in de muziek gebeurt is dat de ethnische muziekstijlen die gesubsidieerd worden, uitgevoerd worden door blanke Nederlanders. Dat is belachelijk, maar zo gaat het wel. Wij hebben een voordeel, denk ik, en dat is dat onze muziek moeilijk is uit te voeren en dat het niet zo gauw wordt nagespeeld.. Maar of allochtone musici iets hebben aan dat multiculturele is zeer de vraag. Onze kracht is dat we ons steeds beter organiseren. We zijn begonnen met een klein clubje dat steeds groter wordt. Het is begonnen met de CD van Izaline. Daar hebben we een jaar aan gewerkt en het feit dat we nog steeds geen ruzie hebben blijkt dat het goed gaat. Zelf ga ik binnenkort ook weer een nieuw project starten en daar ga ik ongeveer dezelfde mensen bij betrekken. Zo hoop je dat het doorgaat."

Er ontstaat een kleine discussie over wat jazz eigenlijk is en of het niet een muziek is voor de happy few . Randal vindt dat dat wel meevalt: "Het North Sea festival trekt elk jaar heel veel publiek. Als je geen popmuziek maakt, als je ervoor hebt gekozen om je eigen creativiteit niet te beperken door commercie en als je geen marionet wil zijn in de handen van platenbazen die beslissen dat dit of dat op het moment aanslaat of wat het publiek wil, dan heb je een nadeel. Daar kom je niet onderuit."

Izaline beaamt dat. "Je hebt een bepaalde keuze gemaakt en die heb je al vanaf het begin gemaakt. Maar ik denk niet dat jazz iets is voor de happy few." Randal meent dat dat in Nederland in de hand gewerkt wordt door subsidies en vriendjespolitiek. "Je ziet dat in het Bimhuis heel vaak dezelfde mensen spelen. Zo houdt je een happy few in stand."

Izaline: "Ze vroegen me: waarom zing je in het Papiaments? Iemand zei zelfs dat het artistieke zelfmoord was. Die discussie heb ik al zo vaak moeten voeren, net als de discussie waarom ik in Groningen woon. Tja. Het is daar leuk en ik maak de muziek die ik zelf mooi vind. En ik heb ruim drie en een half duizend CD’s verkocht, dus zo slecht zal het niet gesteld zijn met de Antilliaanse muziek."

Randal: "Je hebt al aangetoond dat er belangstelling voor is."

Izaline wilde aanvankelijk niet meer dan duizend CD’s laten maken voor familie, vrienden en kennissen en om een document te hebben om optredens te regelen. Een jaar lang was ze met de band bezig om dingen uit te proberen; soms was de kritiek niet mals. Randal: "Bij de tekst van Ora friu kuminsa heb ik je nog keihard uitgelachen. Het was eigenlijk een instrumentaal nummer en je keek er zo onzeker bij."

Izaline is van plan om zich verder te verdiepen in het Curaçaose muziekrepertoire. "We zijn begonnen met de educatie van onszelf en gaan langs bij kenners als Erwin Prudencia, Rene Rosalia en Harry Moen. We zijn nog jong en er is nog veel te weten. We kennen nog niet de helft van wat er allemaal is aan oude liedjes. Er zijn veel jongeren die ze helemaal niet kennen en die willen we interesseren voor de Antilliaanse traditie."

Wat vonden ze van het concert op Brakkeput? Izaline vond het een grote gezellige boel op het podium en een mooie afsluiting van het jaar. Randal zegt dat succes op je thuisbasis belangrijk is voor je verdere muziekcarriere. Hij legt er de nadruk op dat het een gelegenheidsconcert was. "Het was een groep musici en een combinatie van repertoires. Het was niet de band waarmee we de CD hebben gemaakt. Als die naar Curaçao komt voor een concert, dan gaan we nog wat beleven".