Trouw 23-11-2000 • Annemarie Kok, photo: Reyer Boxem

Terug naar de ritmes van thuis

Op haar geboorte-eiland Curaçao stond Izaline Calister dit voorjaar op nummer 1 in de top veertig. Nu is Nederland aan de beurt voor de presentatie van haar eerste solo-cd ‘Sono di un muhé’. Daarop laat de zangeres, die sinds haar achttiende in Groningen woont, een bijzondere mix horen van traditionele Antilliaanse muziek en jazz. De teksten schreef ze in het Papiamento. Calister kreeg hemelse kritieken.

Eigenlijk was ze al doorgebroken, maar niet hier. ‘Ik ga in Nederland voorlopig niet meemaken wat ik in Duitsland heb beleefd’, zegt Izaline Calister. Van 1994 tot 1999 deed ze elk jaar een tournee met de wereldmuziekband ‘Pili Pili’ van toetsenist Jasper van ‘t Hof. ‘Jasper is in Duitsland echt een ster. We zijn overal geweest, stonden altijd in volle zalen, logeerden in leuke hotels, reisden met een mooie touringcar.’

Na zo’n tournee ging het normale leven thuis, weer verder. ‘Dan stapte ik gewoon weer op mijn fietsje naar het conservatorium.’ Calister volgde daar de zangopleiding jazz. Ze had zich daarvoor aangemeId toen ze bijna klaar was met een studie bedrijfskunde aan de Groningse universiteit.

‘Op het vwo wezen alle beroepskeuzetesten uit dat ik iets wilde in de muziek of de kunst. Maar op Curaçao is het niet gebruikelijk om muziek te gaan studeren. Ik moest iets anders verzinnen en bedrijfskunde leek me ook wel wat.’

Groningen kende ze door haar zus, die daar al studeerde. ‘Ik was verliefd geworden op die stad. De sfeer is er zo gemoedelijk, ik wilde per se daar heen.’

Naast haar studie speelde ze in diverse lokale bands, vooral Latijns-Amerikaanse. De studie beviel ook goed maar toen het eind in zicht kwam wist ze het opeens heel zeker: ‘Ik wilde niet in een mantelpakje door het leven gaan. In een impuls heb ik toen het conservatorium gebeld. Ik had nog drie jaar studiebeurs over.’

Op de opleiding bleek ‘dat mijn techniek helemaal niks was’. Ze nam extra zanglessen bij een zangpedagoge waar ze ook nu nog heen gaat. ‘Zij geloofde in mij, dat had ik heel erg nodig.’ Verder werd ze geacht een visie te ontwikkelen op haar muzikale toekomst. ‘Ik moest bedenken welke kant ik op wilde. Dat wist ik helemaal niet, ik deed alles, ook pop, Turks en Afrikaans, als ik maar kon zingen.’

Vanaf 1997 speelde ze ook in de Duitse wereldjazzformatie ‘Dissidenten’ waarmee ze overal in Europa optrad. En ze was een duo begonnen met gitarist Rob Elfrink. Op een gegeven moment dacht ze het helemaal te hebben gevonden in de Braziliaanse muziek. ‘Een combinatie van jazz, mooie melodieën en een mooie taal.’ Maar dat inzicht veranderde nadat ze de Curaçaose bassist Eric Calmes had ontmoet. Tijdens de samenwerking met hem kwam Izaline Calister erachter dat haar hart eigenlijk lag bij oude Antilliaanse muziek en bij haar moedertaal. ‘Ik ging teksten schrijven in het Papiamento en merkte dat mensen in de zaal daar stil van werden.’

Als kind zong ze al in een kinderkoor. Daarna had ze een tijdlang geen aandacht aan haar talent besteed. ‘Er werd bij ons thuis wel veel gezongen. En ik luisterde vaak naar de platen van mijn vader: oude bolero’s, walsen, ik had een heel ouderwetse smaak voor mijn leeftijd.’ Toen ze zich eenmaal in Nederland op muziek maken had gestort, kwam het echter niet in haar op om daar de Antilliaanse traditie bij te betrekken, zegt ze. De ontdekking van die mogelijkheid leidde tot haar eerste solo-cd. ‘Soño di un muhé’ (De droom van een vrouw), bracht ze in eigen beheer uit. Ze zette die stap ook om uit een dal te klimmen: een aanhoudende pieptoon in haar oor had gemaakt dat ze alleen nog maar huilend op bed lag, vertelt ze. ‘Ik was bang dat ik doof werd.’

Het opnemen van de cd duurde veel langer en werd dus veel duurder dan ze had gepland. ‘Maar terwijl we bezig waren, merkte ik: als ik nou maar niet over geld ga zeuren, dan kon het weleens heel goed worden.’

Een deel van de muziek - oude Antilliaanse ritmes op een moderne, internationaal klinkende jazzy manier gearrangeerd schreef ze zelf. De mooie teksten gaan over moederliefde, de noodzaak dromen te hebben, een barbecuefeest voor de hele familie met versgevangen vis.

Dat laatste nummer, ‘Fiesta di piskadó’, werd een hit op Curaçao. In mei - de cd was net klaar - gaf Calister er twee uitverkochte concerten. Ze sleepte zevenhonderd cd’s mee. Met succes had ze een kennis ingehuurd om de zeven radiostations op haar komst voor te bereiden; toen ze arriveerde kende het halve ,eiland haar liedjes al uit het hooM. ‘ln een maand was ik van al mijn waanzinnige schulden af.’

In september mocht ze optreden in het BIM-huis in Amsterdam. Ze moest dan zelf wel veel aan promotie doen. ‘Maar het was er zo vol en iedereen was zo enthousiast. ‘Het kan niet anders dan dat mensen die ik niet eens ken, geholpen hebben me die fantastische avond te bezorgen.’

NRC Handelsblad noemde het optreden ‘overrompelend’. En: ‘Wat Izaline Calister teweeg bracht, was alleen te vergelijken met het historische concert dat Denise Jannah daar in 1993 gaf. Mensen die op stoelen en tafels dansten, vreemden die elkaar in de armen vielen (...).’

Het kon niet op: ‘Een droomcd’, vond de recensent van de Volkskrant, die haar ‘stralende, buigzame’ zang prees en het Papiamento ‘prachtig poëtisch’ vond. In Trouw werd de cd omschreven als ‘vocaal jazzspektakel’.

Deze week komt Calisters debuut in de Duitse winkels te liggen. In Nederland heeft ze na veel moeite nu ook een distributeur gevonden, zodat de cd in december waarschijnlijk in de meeste muziekzaken te koop is. ‘Platenmaatschappijen waren niet erg happig. Ze vonden de Antilliaanse band kennelijk toch te riskant.’ Heel zeker voelt ze zich nog niet over haar muzikale kwaliteiten. ‘Ik ben er elke dag mee be hoe het beter kan, dat is best zwaar. Uiteindelijk wil ik alles precies zo kunnen zingen als ik het in m’n hoofd heb.’